નર શાહમૃગ ઘણી માદા સાથે સંવનન કરે છે. ક્યારેક એક નર શાહમૃગની બધી માદાઓ એક માળામાં ઈંડા મુકે છે. આથી ૧૦ થી ૧૨ ઈંડા મુકે છે. એક ઈંડાનું વજન ૧.૫ કિલોગ્રામ જેટલું હોય છે. આ પક્ષીઓમાં સૌથી મોટા ઈંડા છે. શાહમૃગના ઈંડા જાડા કવચવાળા હોય છે. તથા પીળાશ પડતા સફેદ રંગના હોય છે. ઈંડા નર શાહમૃગ અને માદા શાહમૃગ બન્ને સેવે છે. દિવસ દરમિયાન માદા ઈંડા સેવે છે તથા રાત્રી દરમ્યાન નર શાહમૃગ ઈંડા સેવે છે. શાહમૃગના ઈંડામાંથી ૫ થી ૬ અઠવાડિયા બાદ બચ્ચાં બહાર આવે છે.

શાહમૃગનું આયુષ્ય (Life expectancy of an ostrich):

શાહમૃગ પક્ષીનું આયુષ્ય ૭૦ વર્ષ જેટલું હોય છે. આમ, શાહમૃગ પક્ષી પક્ષીઓમાં સૌથી વધુ આયુષ્ય ધરાવતું પક્ષી પણ છે.

શાહમૃગની વસ્તી ઘટવાના કારણો (Reasons for decline in ostrich population):

પહેલાના સમયમાં શાહમૃગ એશિયા, આફ્રિકા સહિત ઘણા દેશોમાં જોવા મળતા હતા, પરંતુ દિનપ્રતિદિન આ શાહમૃગની સંખ્યા ઘટતી જાય છે. આ સંખ્યા ઘટવા પાછળ પણ માનવ જ જવાબદાર છે. શાહમૃગની સંખ્યા ઘટવાના ઘણા કારણો છે. મહત્વના કારણો નીચે પ્રમાણે છે.

(1) પીંછા માટે શિકાર:

શાહમૃગનાં પીંછા ખુબ કિંમતી હોય છે. આ પીંછાનો ઉપયોગ કિંમતી ટોપી(હેટ) માં થાય છે. તેથી આ પીંછા મેળવવા માટે શાહમૃગનો શિકાર કરવામાં આવે છે, જેથી શાહમૃગની સંખ્યા ઘટી રહી છે.

(2) માંસ માટે:

શાહમૃગનો માંસ માટે પણ શિકાર કરવામાં આવે છે. જેથી પણ શાહમૃગની સંખ્યા ઘટી રહી છે.

(3) ઈંડા માટે:

શાહમૃગના ઈંડા પણ ખુબ મોટા હોય છે. આ ઈંડા ઘણા લોકો લઈ જાય છે, જેથી બચ્ચાં બહાર આવતા નથી. આવા કારણોસર પણ શાહમૃગની સંખ્યા ઘટી રહી છે.

(4) પર્યાવરણીય ફેરફાર:

આજે માનવે પોતાના લાભ માટે પર્યાવરણનો બેફામ ઉપયોગ કર્યો છે. જેને કારણે પર્યાવરણ પર તેની વિપરીત અસર પડી છે. આ વિપરીત અસર પણ પક્ષીઓ ઉપર ઘાતક સાબિત થઈ છે, જેને પરિણામે પણ શાહમૃગની સંખ્યા ઘટી રહી છે.

શાહમૃગની સંખ્યા વધારવાના ઉપાયો (Measures to increase the number of ostriches):

(1) અભ્યારણ/આરક્ષિત વિસ્તાર જાહેર કરવો:

આજે શાહમૃગની સંખ્યા ઘટી રહી છે. આ ઘટી રહેલી સંખ્યાને રોકવા, શાહમૃગને સંરક્ષણ આપવા તથા શાહમૃગની સંખ્યા વધારવા માટે શાહમૃગની સંખ્યા ધરાવતા વિસ્તારને અભ્યારણ કે આરક્ષિત ક્ષેત્ર તરીકે જાહેર કરવો જોઈએ જેથી શાહમૃગની સંખ્યા વધારી શકાય.

(2) શિકાર પર પ્રતિબંધ:

શાહમૃગની સંખ્યા વધારવા માટે શાહમૃગના શિકાર પર પ્રતિબંધ મુકવો જોઈએ જેથી શાહમૃગની સંખ્યા વધારી શકાય.

(3) શિકાર પર કડક સજાની જોગવાઈ:

શાહમૃગના શિકાર માટે કડક કાયદો બનાવવા જોઈએ. શિકાર કરનારને કડક સજા પણ થવી જોઈએ, જેથી શાહમૃગનો શિકાર કરવાની કોઇ હિંમત ના કરી શકે.

(4) જનજાગૃતિ લાવવી:

શાહમૃગ પ્રત્યે લોકોમાં લોક જાગૃતિ લાવવી જોઈએ, જેથી શાહમૃગને સંરક્ષણ મળી રહે તથા લોક જાગૃતિ દ્વારા શાહમૃગની સંખ્યા વધારી શકાય.

શાહમૃગ વિશે 10 વાક્યો (10 sentences about ostriches):

(1) શાહમૃગ વિશ્વનું સૌથી મોટુ પક્ષી છે.

(2) શાહમૃગનું વજન ૧૫૦ કિલોગ્રામ જેટલું હોય છે.

(3) શાહમૃગ ઉડી શકતું નથી.

(4) શાહમૃગના ઈંડા પક્ષીઓમાં સૌથી મોટા ઈંડા છે.

(5) શાહમૃગના ઈંડાનું વજન ૧.૫ કિલોગ્રામ જેટલું હોય છે.

(6) શાહમૃગ ખુબ જ ઝડપથી દોડી શકે છે. શાહમૃગની દોડવાની ઝડપ 70 કિલોમીટર/કલાક ની હોય છે.

(7) શાહમૃગના પગમાં બે આંગળીઓ પણ હોય છે, જે અન્ય પક્ષીઓમાં જોવા મળતી નથી.

(8) શાહમૃગના પગ ખુબ જ લાંબા હોય છે. શાહમૃગ પોતાના પગ વડે લાત પણ મારી શકે છે.

(9) શાહમૃગની ઉંચાઇ 3 મીટર જેટલી હોય છે.

(10) શાહમૃગ પર સવારી પણ કરી શકાય છે.

શાહમૃગ વિશે 5 વાક્યો (5 sentences about ostriches) :

(1) શાહમૃગ સૌથી મોટુ પક્ષી છે.

(2) શાહમૃગને અંગ્રેજીમાં ostrich કહે છે.

(3) શાહમૃગ લાંબા સમય સુધી પાણી વગર પણ રહી શકે છે.

(4) શાહમૃગ સામાન્ય રીતે સુકા વિસ્તારમાં કે રણ વિસ્તારમાં જોવા મળે છે.

(5) શાહમૃગનું આયુષ્ય 70 વર્ષ જેટલું હોય છે. જે પક્ષીઓમાં સૌથી વધારે આયુષ્ય ભોગવે છે.

FAQs:

(શાહમૃગ વિશે વારંવાર પુછાતા પ્રશ્નો)