પંચતંત્રમાં  લખ્યું છે કે "ગરીબી  કરતાં તો મરણ  સારું "ગણાય .તેમ કહેવાની  પાછળનો આશય એ છે કે ગરીબી માનવીને શાંતિ  અને સ્વમાનપૂર્વક  જીવવા દેતી નથી .ગરીબી એ કુદરતી ઘટના નથી , પરંતુ માનવસર્જિત  સમસ્યા છે .તે અનેક આર્થિક -સામાજિક પાસાં ધરાવે છે . એક વ્યક્તિ રસ્તા પર જન્મે અને બીજો વ્યક્તિ બંગલામાં જન્મે કે એક વ્યક્તિને  ભરપેટ ભોજન મળે અને બીજાને સૂકો રોટલોયે દુર્લભ હોય તો તેને નસીબ નહિ પરંતુ અર્થવ્યવસ્થાની   ખામી ગણવી  વધારે  યોગ્ય કહેવાય .  

ગરીબી ભ્રષ્ટાચારનું મૂળ છે.ગરીબીથી કુપોષણ વધે છે તેથી સરકાર પર આરોગ્યનું આર્થિક ભારણ વધે છે.ગરીબી મૂળ સમસ્યા જો ગરીબી દૂર થઈ જાય તો મોટા ભાગે કોઈ સમસ્યા રહેતી નથી.જો ભ્રષ્ટાચાર દૂર કરવો હશે તો પહેલાં ગરીબી દૂર કરવી પડશે. ઘર મળતા ઉત્પાદકતા વધશે, ઉત્પાદન પણ વધશે તેથી માથાદીઠ આવક પણ વધી જશે.

ગરીબી એટલે જીવન માટે જરૂરી વસ્તુઓ જેમ કે, આહાર, રહેઠાણ, વસ્ત્ર પ્રાપ્ય ન હોય તેવી સ્થિતિ.ગરીબીના બે ખ્યાલો છે: સાપેક્ષ ગરીબી અને નિરપેક્ષ ગરીબી.નિરપેક્ષ ગરીબીનો અંદાજ મેળવવા માટે ‘ગરીબીરેખા’ નક્કી કરવામાં આવે છે.જ્યારે માણસોને જીવતા રહેવા માટે અનિવાર્ય ગણાય તેટલું લઘુતમ પોષણ આપનાર ખોરાક, લઘુતમ વસ્ત્રો અને સામાન્ય રહેઠાણની સગવડ મેળવવા માટે પૂરતાં નાણાં મળતાં ન હોય ત્યારે નિરપેક્ષ ગરીબી કહેવાય છે.વિકાસશીલ ભારતમાં નિરપેક્ષ ગરીબીની સમસ્યા છે.આહાર, રહેઠાણ, પોષાક, વગેરે પાયાની જરૂરીયાતોને લક્ષમાં રાખીને એક ન્યૂનતમ જીવન ધોરણની કસોટી તૈયાર કરવામાં આવે છે જેને ‘ગરીબીરેખા’ કહેવામાં આવે છે.જેનાથી નીચી આવક ધરાવતાં લોકોને ગરીબ ગણવામાં આવે છે.‘ગરીબીરેખા’ એક મનસ્વી રેખા છે.1999 માં ગરીબીની આવી એક આંતરરાષ્ટ્રીય રેખા નક્કી કરવામાં આવી હતી.1999 માં ભારતમાં ગરીબીનું પ્રમાણ 44.2% જોવા મળ્યું હતું.ભારતના આયોજનપંચે ગરીબીના પ્રમાણનો અંદાજ મેળવવા માટે કેલરીનું ધોરણ અપનાવ્યું છે.ગરીબીનું માપ મેળવવા માટે લઘુત્તમ જરૂરી આવક કે વપરાશ નક્કી કરવામાં આવે છે.