મારો પ્રિય તહેવાર નવરાત્રિનો નિબંધ/navratri essay in gujrati
Navratri nibandh || navratri no nibandh || navratri nibandh in gujarati language || world longest festival || navratri vishe mahiti || navratri nu mahtva || garba vishe mahiti || garba raas || gujrati garaba || નવરાત્રી નિબંધ|| નવરાત્રી વિશે નિબંધ|| નવરાત્રી નો નિબંધ || નવરાત્રી ગુજરાતી નિબંધ || નવરાત્રી નું મહત્વ || ગુજરાતી ગરબા || નવરાત્રી દેવી પુજન || નોરતા || માતાજીના ગરબા || ગરબા ક્લાસ || નવરાત્રી વિશે ગુજરાતીમાં માહિતી || નવલા નોરતા
નવરાત્રિ શબ્દ બે શબ્દોમાં વહેંચાયેલો છે – ‘નવ’ એટલે નવ અને ‘રાત્રી’ એટલે રાત. આ તહેવાર અનિષ્ટ પરની જીતને પણ દર્શાવે છે. ભારતમાં, તહેવાર વર્ષમાં ચાર વખત ઉજવવામાં આવે છે અને શારદા, માઘ, વસંત અને અષાડા નવરાત્રી જેવા ઘણા નામોથી ઓળખાય છે. દરેક તેની પાછળ એક વિશેષ મહત્વ અને પવિત્ર અર્થ ધરાવે છે. ઉલ્લેખિત નવરાત્રિ પૈકી, શારદા સમગ્ર ભારતમાં સૌથી પ્રસિદ્ધ અને અગ્રણી તહેવાર છે.
જેમ બંગાળમાં "દુર્ગાપૂજા" ના દિવસોનું ભારે મહત્વ છે તેમ ગુજરાતમાં "અંબા બહુચરા-કાળકા" જેવી મહાશક્તિશાળી દેવીઓઅની પૂજા આરાધના અને યજ્ઞો ઉપરાંત રાતના મોડે સુધી રાસ-ગરબા ગાવાનું ઘણું માહાત્મય છે. વળી કોઈ કોઈ સ્થળે તો નવને બદલે દસમો દશેરાનો દિવસ અને પછી પંદરમો શરદપૂર્ણિમાનો દિવસ પણ આ મહોત્સવમાં વણી લેવામાં આવે છે.
લોકો નવ દિવસો દરમિયાન ઉપવાસ કરે છે અને દેવી દુર્ગાની પૂજા કરે છે. પરિવારની સમૃદ્ધિ, સારા સ્વાસ્થ્ય અને સુખ મેળવવા માટે પ્રાર્થના કરવામાં આવે છે. છેલ્લા દિવસે, લોકો નાની છોકરીઓ પર કન્યા પૂજન કરીને ઉપવાસ તોડે છે કારણ કે તે પવિત્રતાનું પ્રતીક છે. તેમને હલવા પુરી, ચણા અને પૈસા, ક્લિપ્સ, બંગડીઓ વગેરે જેવી વિવિધ સ્વાદિષ્ટ વાનગીઓ ઓફર કરવામાં આવે છે.
નવરાત્રિ મહોત્સવનું આગવું મહત્વ રાતે જોવા મળે છેૢ હવે તો શહેરોમાં જ નહિ ગામડાઓમાં પણ માંડવડી અને સમૂહગરબાના જંગી કાર્યક્રમો હાથ ધરાય છે. ભવ્ય રોશનીથી રાતને રંગીન બનાવી દેવામાં આવે છે. માઈક લાઉડસ્પીકર દ્વાર બુલંદ અવાજે સુરીલા કંઠમાંથી ગરબાની સુરવલિ પ્રસરે છે અને માત્ર સ્ત્રીઓ જ નહિ પુરૂષો પણ હાથમાં ડાંડિયા લઈને તાલબદ્ધ રીત રાસ રમે છે! સંગીતનો સાથ હોય , ઢોલત્રાંસાનો નાદ હોય , ગવડાવનારાના કંઠમાં પ્રાણ હોય અને હજારો પ્રેક્ષકોના ટોળાં આ દૃશ્ય જોનાર હોય પછી ઝીલનારાંને પોરસ ચડે એમાં શી નવાઈ ?
પશ્ચિમ બંગાળ એ નવરાત્રી ઉત્સવની વિચિત્ર ઉજવણી માટે જાણીતું રાજ્ય છે. તે સૌથી પ્રખ્યાત તહેવાર છે. અનોખા પંડાલો મૂકવામાં આવે છે જ્યાં દેવી દુર્ગાની મૂર્તિની પૂજા કરવામાં આવે છે. પંડાલોને ફૂલો અને આકર્ષક સુશોભન સામગ્રીથી શણગારવામાં આવે છે. શોભાયાત્રાના છેલ્લા દિવસે લોકો શુષ્ક રંગોથી રમે છે અને નૃત્ય કરે છે. સ્ત્રીઓ પરંપરાગત બંગાળી સાડીઓ પહેરે છે અને અનોખા પ્રકારનો નૃત્ય કરે છે.
મંદિરોમાં અને ઘરોમાં મા આદ્યશક્તિની ઘટસ્થાપના કરાય છે. આપણે જેને જવારા કહીએ છીએ એની પણ વાવણી કરાય છે. અગિયાર જાતનાં ધાન્યનો ઉપયોગ કરી માટીમાં આ ધાન્ય વાવવામાં આવે છે. અંતે દસમા દિવસે માતાજીની વિદાય સાથે આ જવારાનું પણ વિસર્જન થાય છે. કેટલાંક લોકો શુકન સ્વરૂપે જવારા પોતાની તિજોરી કે કબાટમાં આખા વર્ષ સુધી રાખી મૂકે છે. નવા વર્ષે બીજા મૂકી જૂનાં જવારા વિસર્જિત કરે છે.
નવરાત્રીના આ નવ દિવસોમાં કેટલાક શ્રદ્ધાળુઓ નવ દિવસ ઉપવાસ કે વ્રત રાખે છે. આ દિવસોમાં, ભક્તો ખોરાક લેતા નથી; ફળ ખાઓ, કોટુ લોટ પુરી, વગેરે મા દુર્ગાની પૂજા કરો. કીર્તન, જાગરણ મંદિરને સારી રીતે સજાવો અને અનેક પ્રકારની રંગબેરંગી લાઈટો લગાવો.
નવરાત્રીના નવમા દિવસે કન્યા પૂજન પણ કરવામાં આવે છે. ઉત્તર ભારતમાં નવરાત્રીના નવમા દિવસે કન્યા પૂજન ખૂબ જ લોકપ્રિય છે. નવરાત્રિની આ કન્યા પૂજામાં નવ નાની છોકરીઓને માતા દેવીના નવ સ્વરૂપો તરીકે પૂજવામાં આવે છે. વિવિધ પ્રકારની વાનગીઓ બનાવવામાં આવે છે, જેમાં ખીર, પુરી, મીઠાઈ, ખીર વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.
છોકરીઓ સાથે માતાની જેમ વર્તન કરવામાં આવે છે, અને તેમને સારો ખોરાક આપવામાં આવે છે. દુર્ગા મા પંડાલ પશ્ચિમ બંગાળ જેવા પૂર્વ ભારતના અન્ય સ્થળોએ બનાવવામાં આવે છે. આ પંડાલોમાં મોટી સંખ્યામાં ભક્તો આવે છે. દેવી દુર્ગાની પૂજા કરવામાં આવે છે.
હું તમને સુખ અને શાંતિની ઇચ્છા કરું છું. તમે ઘણી જગ્યાએ જાગરણ ગીત કાર્યક્રમનું આયોજન જોઈ શકો છો. દસમા દિવસે અહીં લોકો દુર્ગા માતાની માટીની મૂર્તિઓને પાણીમાં વિસર્જન કરે છે.
FAQs:
(1) ગુજરાતનો સૌથી લાંબો ચાલતો તહેવાર ક્યો છે?
જવાબ: નવરાત્રી
(2) નવરાત્રીના દસમા દિવસે ક્યો તહેવાર આવે છે?
જવાબ: દશેરા
0 Comments